بررسی جهانی و برآورد خسارت در مورد بیماریهای ذرت:
ذرت میتواند به 60 نوع بیماری مختلف مبتلا گردد که موجب عدم دستیابی به حداکثر محصول‌دهی میشوند. PAYAK وRENFRO برآورد کرده‌اند که محصول دانه 10 تا 12 درصد در هندوستان کاهش می‌یابد که با قیمت 60 روپیه‌ای برای هر 100 کیلوگرم میانگین زیان سالانه مبلغ 280000000 روپیه HOOKER در یک بر آورد محتاطانه، زیان سالانه را برای 12 ایالت مرکزی و شمالی (آمریکا) تولیدکننده ذرت، بیش از 436 میلیون دلار تعیین کرده است. بر طبق گفته Kramer ، در اروپا که تولیدکننده بیش از 12% از کل تولید جهانی است، بیماری‌ها، 3% محصول را کاهش میدهند. آفریقا، تولیدکننده 5/6% از کل تولید جهانی ذرت است و بیماریهای پوسیدگی خوشه (ear rots) در تانزانیا باعث 30% کاهش، exserohilum turcicum (he lminthosporium) باعث کاهش بیش از 10% در نیجریه، بیش از 10% در سودان، بوتسوانا، کنیا و زیمباوه و در حدود 10% در مورد موریس و نیاسالند شده است.diplodiazeae و Gibberellaspp. موجب کاهش بیش از 10% در بوتسوانا و زیمباوه و کمتر از 10 % در تانزانیا گردیده و Puccinia Polysora باعث کاهش بیش از 10% در توگو، غنا، اوگاندا و سیرالئون شده است. Kramer گزارش کرده است که Ustilago Maydis نیز کمتر از 10% در غنا، بوتسوانا و نیجریه و بیش از 10% در سودان و کنیا محصول را کاهش میدهد. Padwick اعتقاد دارد که مجموعه بیماری‌ها در کشورهای آفریقایی که قبلا مستعمره انگلستان بوده‌اند، 6/13% در سال 1956 م. محصول را کاهش دادند. در برخی از کشورهای واقع در غرب آفریقا Puccinia Polysora به تنهایی باعث 49 تا 95 درصد کاهش محصول شده است. آسیا 8% از کل تولید جهانی ذرت را دارد. Peronospora Philippinensis (Sclerospora) که یک سفیدک دروغی یا داخلی است، باعث 60% کاهش محصول در فیلپین و Puccinia sorghi 1% و Exserohilum turcicum (Helminthosporium) نیز 1% در مالزی محصول را تقلیل میدهند. بطور کلی برای آسیا 12% کاهش محصول به علت تاثیر بیماریهای ذرت برآورد معقولی است. در سطح جهانی به علت خسارات کل بیماریهای ذرت روی‌هم رفته کاهش 32656000 تن محصول دانه یا 4/9% از کل تولید جهان با ارزش 1650 میلیون دلار آمریکا برآورد گردیده است.
بیماری‌ها در دوره از کاشت تا برداشت بر روی محصول تاثیر می‌گذارند. حتی بعد از برداشت محصول، کپک‌ها می‌توانند در انبار مشکلات جدی و مهمی را بوجود آورند.
بیماریهای ذرت بطور کلی به طبقات زیر گروه‌بندی میشوند:
- · پوسیدگی‌های بذر و مرگ ماهیچه
- · بیماریهای شاخ و برگ
- · پوسیدگی‌های ساقه و ریشه و پژمردگی‌های گیاه
- · پوسیدگی‌های خوشه ماده و چوب بلال
- · بیماریهای انباری و اختلالاتی که در دانه بوجود می‌آید.
1. بیماریهای ذرت در دوره اولیه رشد (Seedling stage)
نام بیماری:
پوسیدگی‌های بذر (Seed rots) و مرگ ماهیچه (Seedling blights)
علائم بیماری: کاهش تراکم بوته در هکتار و تنک به نظر رسیدن مزرعه، رشد ناجور و تکه تکه که به علت خفگی بوته‌ها (مرگ ماهیچه) قبل و بعد از ظهور گیاهچه در سطح خاک میباشد. زخم‌های فرورفته قهوه‌ای رنگ روی مزوکوتیل، بی‌رنگ شدن و آب سوختگی قسمت‌هایی از طوقه گیاه. پژمردگی گیاهچه، رشد و ظاهرشدن عامل بیماری روی قسمت‌های خارجی و پوسیده.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Rhizoctonia Spp., Cephalosporiuym acremonium, Fusariummonilifprme,
Pythium species (P.irregulae, P.debaryanum, P.ultimum, etc.), Penicillium oxalicum, Aspergillus Spp.
از عوامل بیماری‌زای فوق، یکی یا تمام آنها ممکن است در تمام نواحی ذرت‌خیز جهان باشد.
مبارزه: مصرف قارچ‌کش‌ها مثل تیرام یا کاپتان به نسبت 5/2 در هزار. انتخاب بذور گواهی شده، سالم. حذف بذوری که خراشیده و پوسته پوسته شده‌اند، اندوپریکارپ یا لایه برون بر آنها صدمه دیده است. خودداری از کاشت بذور سبک و پوک.
2. بیماریهای شاخ و برگ:
نام بیماری:
(Northern leaf blight) Turcicum leaf blight
علائم بیماری: ظاهر شدن زخم‌های باریک و کشیده دوکی یا بیضی شکل که به رنگ قهوه‌ای یا سبز متمایل به خاکستری میباشند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Setosphaeria turcica, Exserophilum (Helminthosporium) turcium پخش و انتشار در تمام نقاط جهان.
مبارزه: کاشت هیبریدها و کمپوزیت‌های مقاوم از جمله: Ganga 101, Deccan, Ganga 5, Kisan, Deccan 101, Jawahar
استفاده مستقیم از قارچ‌کش‌های (زینب، دیتان ـ ام ـ 45) به صورت 3-4 سم‌پاشی برگی از موقعی که ذرت‌ها در حدود 50 سانتیمتر ارتفاع دارند تا موقع تشکیل خوشه ماده.
نام بیماری:
(Southern leaf blight) Maydis leaf blight
